4 december 2011

4 december 2011

Naderende lente

Vandaag moet ik tussen de bedrijven door nog even op zoek naar een tak uit een kersenboom. Ik wil hem op water zetten. Tegen de kerst staat hij dan in bloei. Dit eeuwenoude gebruik is gebaseerd op de legende van de Heilige Barbara. Vandaag is haar feestdag.

Barbara van Nicomedië, dat was haar echte naam. Ze was de dochter van de schatrijke Dioscurus en werd geboren in het Turkse Nicodemia (nu Izmit). Net zoals tegenwoordig wilde ook hij alleen het allerbeste voor zijn dochter. Natuurlijk had je toen, ik heb het hier over het jaar 200, nog geen blackberry, ipad, tablet, games en ga zo maar door, dé spullen waarmee de jeugd tegenwoordig wordt verwend. Nee, hij gaf zijn dochter een toren cadeau. Dat hoor je tegenwoordig toch niet meer, een toren! Maar dat had eigenlijk een heel andere reden. Barbara was beeldschoon en toen zij de huwbare leeftijd had bereikt krioelde het van jongens die haar het hof wilden maken. De toren die haar vader voor had laten bouwen was dus eigenlijk meer een gevangenis om zo de bronstige jongens op een afstand te houden. Maar, zoals de legende zegt, zij vond het niet erg, ze wilde niet trouwen. Ze had niets met jongens. Om op zeker te spelen liet haar vader ook nog een privé-badhuis voor haar bouwen. Ze had zich in het geheim bekeerd tot het christendom en wilde zich hier volledig op richten. Aanvankelijk lukte het haar om dit verborgen te houden voor haar vader omdat deze, als heiden in hart en nieren en fanatieke christenvervolger, hier grote moeite mee zou hebben. En dat is nog maar zwak uitgedrukt. Toen hij tijdens de bouw van de toren langere tijd op reis was liet Barbara naast de twee geplande ramen nog een derde raam plaatsen. Op deze manier wilde zij de Heilige Drievuldigheid eren. Toen haar vader haar vroeg of drie ramen echt meer licht gaven dan twee vertelde zij de werkelijke reden. Hoe kun je zo dom zijn. Hij barstte uit in woede en sloot haar op in een kerker. Hij probeerde haar eerst gewoon te overreden maar toen dat geen resultaat opleverde liet hij haar folteren. Resultaat: nul. ’s Nachts genas Christus haar wonden. Toen het hem niet lukte haar van haar geloof af te brengen sleepte hij haar zelfs voor de rechter. Deze veroordeelde haar ter dood, een vonnis dat door haar vader zelf met het zwaard werd voltrokken. God straft meteen, ook toen al. Direct na zijn daad werd hij door de bliksem getroffen en overleed ter plekke.  

Depressief en alleen in haar cel vond Barbara een droog kersentakje. Elke dag bevochtigde ze het met een paar druppels van haar drinkwater. Toen het takje een paar dagen voor haar op handen zijnde executie prachtig begon te bloeien gaf haar dat een enorme troost.

Op deze dag, 4 december, wordt het voorjaar bezworen door kersentakken te snijden en binnenshuis in een vaas te zetten. Als alles goed gaat dan bloeien de takken rond de kerst. Er wordt gezegd dat als hij precies op 25 december begint te bloeien dit een heel goed voorteken is. Er werden trouwens nog meer ‘toekomst voorspellende eigenschappen’ aan toegeschreven. Als een meisje vroeger niet kon kiezen tussen meerdere huwelijkskandidaten dan sneed ze een gelijk aantal kersentakken en gaf ze hun namen. De tak die het eerste bloeide gaf de ware huwelijkskandidaat aan. Als alle takken verdorden, helaas, dan zat hij er dit keer niet bij.
Men gaf aan andere takken die binnenshuis gingen bloeien ook nog betekenissen. Appel- en pruimentakken die goed in bloei komen duidden op een goede fruitoogst terwijl hazelnoottakken geluk en rijkdom voorspelden. Misschien een tip om deze hazelnoottakken eens te proberen tijdens de huidige economische crisis?

Voor dit gebruik kun je ook andere bloeiende takken gebruiken zoals appel, forsythia, pruim, sering of soortgelijke bloesems. Snijd ze op 4 december en zet ze binnen op een warme plaats. Ook dit geeft rond de kerst de eerste tekenen van de naderende lente. Maar het meest gebruikelijke blijft echter de kers.

 

   
 
Snij hem vandaag nog. Met een beetje geluk ziet hij er rond de kerst zo uit. Ik adviseer trouwens wel om ze eerst een half uur onder te dompelen in lauw water hetgeen de kans op slagen aanzienlijk vergroot.

Rechts: Beeld van de Heilige Barbara in de Barbarakapel Palemig, Heerlen.

VOORGAANDE                                                                               VOLGENDE