24 augustus 2008
Rookverbod
Enkele weken geleden was het dan zover. In navolging van Ierland (29 maart 2004), Noorwegen (1 juni 2004), Zweden (1 juni 2005), Italië (10 januari 2005), Malta (5 april 2005), Luxemburg (1 januari 2006), Spanje (1 januari 2006), Schotland (26 maart 2006), België (1 januari 2007), Wales (2 april 2007), Finland (1 juni 2007), Engeland (1 juli 2007), Denemarken (15 augustus 2007) en Frankrijk (1 januari 2008) mocht er ook in Nederland niet meer in openbare gelegenheden worden gerookt. Een gebruik dat toch al honderden jaren algemeen aanvaard is. Of moet ik zeggen ‘aanvaard was’. Want het tij keert. De ‘rookruimte’ van de roker wordt steeds verder ingedamd.
 Een stukje geschiedenis. De eerste rokers waren de volkeren in Midden- en Zuid-Amerika. Van de Maya-indianen bestaan afbeeldingen waarop gerookt wordt, van zo’n 300 na Christus. Toen Columbus Amerika ontdekte kreeg hij hun grootste kostbaarheden omdat ze dachten dat hij een God was. Hierbij zaten ook bosjes gedroogde bladeren die dienden om er ‘cohaba’ van te maken. Veel aandacht schonk Columbus er niet aan. Hij beschouwde dit als een heidens gebruik. Bij een tweede reis gingen er op last van de paus enkele geestelijken mee die zich verdiepten in dit 'roken'. Het bleek dat alleen opperhoofden en medicijnmannen deze bladeren rookten in een soort pijp. De ‘gewone man’ gebruikte deze bladeren om op te kauwen. De pijp werd door de indianen ‘tabaco’ genoemd, een naam die later overging op de plant en zijn eindproduct.
Matrozen en soldaten namen de tabak mee naar Europa, waar men aanvankelijk zeer argwanend en afwijzend tegenover dit heidense gebruik stond. Via Engeland heeft het roken uiteindelijk toch zijn intrede in Europa gedaan. Sir Walter Raleigh bleek een groot voorstander te zijn, waardoor er naast wijn- en bierhuizen ook tabakshuizen verrezen. Tabak was toen nog vrij duur waardoor het roken alleen was weggelegd voor de rijksten.
Nederland heeft ook zijn eigen tabaksteelt gehad. Vermeld staat dat rond 1610 de eerste tabak werd verbouwd rondom Veere. Logisch natuurlijk, omdat de Zeeuwse kooplieden als eerste, samen met de Engelsen, handelden met Midden- en Zuid-Amerika, de bakermat van de tabak. Door de eeuwen heen is er op diverse plaatsen in Nederland tabak verbouwd. Een schimmelziekte, Blue Mold, maakte hier in 1959 een eind aan. In tegenstelling tot de ons omringende landen kregen de Nederlandse telers geen steun of subsidie van de overheid. Of er ooit een eind aan het tabaksgebruik komt, weer als gevolg van de overheid? De geur van de Nicotiana tabacum zal in ieder geval waarschijnlijk na verloop van tijd wel helemaal verdwijnen.
Maar de tabaksplant heeft nog heel wat gezinsleden die ook uitblinken in geur. En vaak ook in kleur. Siertabak! Ze doen het prima als borderplant in de tuin of als potplant op je balkon. Als je nog nooit van ze hebt gehoord wordt het de hoogste tijd voor een kennismaking. Neem nou de Nicontana ‘Lime Green’, een halve meter hoog, bloemen lichtgroen. Of als je toch van wat meer kleur houdt, de Nicotiana ‘Tinkle Bell’. Blijft wat lager en deze krijg je meestal in een bonte mengeling van kleuren. Als plantjes en ook als zaad te koop. De Domino-reeks omvat eveneens talloze variëteiten waaronder scharlakenrood, rozerood, roze, citroengeel en wit. Daarnaast zijn er soorten met tweekleurige bloemen. De meeste Nicotiana’s geuren in minder of meerdere mate. Koplopers in geur zijn de Nicotiana sylvestris en de minder bekende
 Nicotiana alata “Grandiflora’. Van deze soort kocht ik zo’n 15 jaar geleden bij de firma Cruydthoeck een zakje zaad. Sindsdien staat hij elk jaar in mijn tuin. Geweldige plant. Hij wordt tussen een en anderhalve meter hoog, bloemen gebroken wit. En het allerbelangrijkste; hij heeft een overwéldigende geur, die in de avonduren meters ver draagt. ‘s Nachts, als je ze bijna niet meer ziet dan ruik je hun aanwezigheid. De geur is een dimensie die te vaak onderbelicht blijft. Maar dat geld zeker niet voor deze siertabaksoort.
Een rookverbod mag dan wel in bijna heel Europa gelden, een reukverbod zal er gelukkig nooit komen.
VOORGAANDE VOLGENDE
|
