23 november 2008 

23 november 2008

 

Niet gepland, toch welkom (van plantensteun tot schaduwdak)

 

Afgelopen week haalde ik het bamboe-rek eruit. Het had er vier jaar in gezeten. De takken waren genoeg verhout om zonder steun verder te kunnen. Ik kortte de takken in tot anderhalve meter. Een mooi cirkelvormig dak, in de zomer frisgroen, in de winter een decoratief, grillig patroon, dat zich scherp aftekent tegen een meestal grauwe lucht. Mijn dakplataan.

Ruim 25 jaar geleden plantte ik een plataan. Tijdens vakanties in Frankrijk werd ik geboeid door dé boom van dit land, de Platanus acerifolia. Dus in mijn tuin moest er ook een komen. Alleen wordt een plataan groot, ontzettend groot. Een beetje de Leylandii onder de loofbomen. Mooi in een groot park of bij een landhuis maar totaal ongeschikt voor een kleine tuin. Een hoogte van 20 meter en doorsnede van 18 meter na 30 jaar is normaal. En dit betekende dus voor mij, vanaf het begin, snoeien, snoeien en nog eens snoeien. Maar dan natuurlijk wel ‘à la Française’. In Frankrijk worden ze om de zoveel jaar rigoureus gesnoeid. Ze lopen hierna flink uit met heel groot blad hetgeen weer diepe, koele schaduw geeft, erg belangrijk in heet Zuid-Frankrijk.

Mijn plataan wordt jaarlijks in de winter gesnoeid. Dit levert honderden, bijna kaarsrechte takken op die ik op allerlei manieren in mijn tuin weer hergebruik. Lage vlechthekjes rond de borders houden vrouwenmantel en geranium binnen de perken. Samengebonden als takkenbos, opgesierd met vetbollen en pinda’s, vormen ze een ‘klimrek’ voor behendige vogeltjes. Dit blijft leuk om naar te kijken. Wat ik daarna nog over heb wordt gehakseld en als mulch gebruikt.

 

In het voorjaar van 2000 maakte ik van vier staken een obelisk, een klimrek, voor de blauwe winde (Ipomoea purpurea). De winde groeide en bloeide voorspoedig, en al gauw was er van de staken weinig meer te zien.. Halverwege de zomer viel mijn oog op een paar platanenblaadjes tussen de hemelsblauwe bloemen. Een van de staken liep uit! “Dat zal wel van korte duur zijn”, was mijn eerste reactie, maar toen hij tijdens een droogteperiode reageerde op een watergift kreeg hij van mij de Beschermde Status. Het jaar daarna schoot hij pas echt de hoogte in. Om hem op die plaats te kunnen handhaven besloot ik hem laag te houden door hem als dakplataan te leiden. In 2004 maakte ik een rek van bamboe en bond hem in. De overtollige takken werden verwijderd. En sinds een paar dagen staat hij op eigen benen. Van plantensteun, via gesteunde plataan tot schaduwdak in slechts acht jaar tijd!

 

 

Het vervolg.

 

In de Larousse Agricole (uitgave 1922, 2 delen, bijna 1700 pagina’s, totaal gewicht 7,5 kilo) destijds hét naslagwerk voor iedere Franse agrariër, las ik dat platanen gemakkelijk kunnen worden vermeerderd door het nemen van ‘boutures’, stekken. Dus dit wilde ik nog wel eens proberen. Eind 2000 plantte ik honderd stekken in mijn volkstuin waarvan er zo’n twintig aangingen. Dit heb ik enkele jaren achter elkaar herhaald met wisselend resultaat. Enkele tientallen platanen uit mijn eigen ‘kwekerij’ staan er inmiddels in verschillende tuinen. En de laatste zes wachten nog op een liefhebber.  

 

    

                                                             1.                                                                 2.

1. Ook zonder blad decoratief. Mooier dan een geknotte bolacacia. Op de achtergrond een dakplataan van de tweede serie.

2. De plataan levert elk jaar veel rechte takken.

 

VOORGAANDE                                                                             VOLGENDE