9 maart 2014

9 maart 2014

Jobs to do

Het tuinseizoen gaat beginnen. De officiële start voor mij is altijd het begin van het programma Gardeners World* op de BBC. Ik kijk dit programma al zolang het op de kabel zit en dat is toch al een kleine twintig jaar, schat ik. Aanvankelijk met Geoff Hamilton, die het tuinieren met minimale kosten voor iedereen bereikbaar maakte. Hij stierf onverwacht in 1996, kort voor zijn zestigste verjaardag. Daarna werd het overgenomen door diverse opvolgers die het, ieder op zijn eigen manier, invulling gaven. Samen met een team medewerkers wordt de kar op dit moment getrokken door Monty Don. Ondanks het feit dat afgelopen winter ook zijn tuin deels onder water heeft gestaan ziet hij het komend tuinseizoen toch met goede moed tegemoet. Naast verschillende reportages geeft hij ook aan wat je dat weekend kunt doen in de tuin, ‘jobs to do this weekend’.

Wat je dit weekend in je tuin kunt doen is onder andere het snoeien van je rozen en clematissen. 

In het kort even iets over de roos. Lang geleden bloeiden alle rozen slechts één maal. Er werden alleen wilde soorten gekweekt, vooral de Rosa gallica. Deze rozen waren heel verschillend in verschijning. Maar begin negentiende eeuw kwam China op de proppen. De Rosa chinensis had een langere bloeitijd dan de soorten die hier gangbaar waren. Er werd gekruist en gekruist en de nieuwe hybriden namen de gunstige eigenschap, de langere bloeitijd over. Het assortiment werd steeds verder uitgebreid. Naast de botanische rozen (de ‘wilde’ roos) tref je nu de grootbloemige roos, de floribunda, theehybride, trosroos, Engelse roos, patioroos, heesterroos, klimmende roos, bodembedekkende roos aan. Er is zo veel gekruist dat de groepen door allerlei overgangen nauw met elkaar zijn verbonden. Rozen zijn vaak ver doorgekweekt hetgeen ze zwak maakt en gevoelig voor allerhande ziektes en plagen waardoor je vaak tegen van alles spuiten moet. Tegenwoordig wordt er bij nieuwe rozen vaak gesorteerd op ziektebestendigheid. Koop je een roos met het keurmerk ‘Toproos’ dan ben je verzekerd van een probleemloze roos.

Qua bloeitijd onderscheiden we bij rozen drie verschillende ‘soorten’. De van oudsher eenmalig bloeiende roos (bloeit enkele weken en daarna moet je weer een jaar wachten), de remonterende roos (bloeit enkele weken, daarna een periode rust die gevolgd wordt door een tweede bloei), en de meest favoriete roos, de doorbloeiende roos. Deze bloeit vaak maanden continu. Snoeien is een beetje afhankelijk van de soort.

Snoeien houdt gewoon in dat de rozenstruik af en toe kleiner wordt gemaakt, zodat de plant nieuwe scheuten kan vormen en mooiere bloemen kan produceren. Het allerbelangrijkste is: doe altijd handschoenen aan en gebruik een schone en scherpe snoeischaar. Snoei ontspannen, pas de regels nooit te strikt toe en gebruik je gezond verstand.

    

Afb 1 en 2: Materialen: Snoeischaar (schoon en scherp!), Takkenschaar, Handschoenen.
Afb. 3.Snede: a. correct. b. kans op schimmelinfectie. c. kans op afsterven tak.

Niet alle rozen moet je nu aan een snoeibeurt onderwerpen maar met name de herbloeiende (remonterende) en doorbloeiende rozen. De eenmalig bloeiende rozen, waaronder de ramblerrozen, worden pas na de bloei gesnoeid.
Over hoe een roos gesnoeid moet worden doen ook de meest wilde verhalen de ronde. Hieronder enkele richtlijnen. En bedenk ook, mocht je het niet helemaal goed doen, je krijgt altijd een ‘herkansing’.

Moderne en oude- doorbloeiende heesterrozen

Een jonge struik moet in het voorjaar van zijn eerste jaar gesnoeid worden. Snoei de plant tot zo’n 15 cm boven de grond terug. Waarschijnlijk is de grond rondom de roos los geworden door de vorst; het is dan ook verstandig de grond weer aan te stampen wanneer je de plant terugsnoeit.
De daarop volgende jaren in het voorjaar halfhouten en uitdunnen. Halfhouten betekent: de helft van de takken terug snoeien. Het is belangrijk het centrum van de struik open te houden door bij voorkeur boven een naar buiten wijzend oog te snoeien.

   

Bodembedekkende rozen worden ook nu teruggesnoeid. Zij zullen dan nieuwe sterke takken gaan vormen. Dit snoeiwerkje kun je met een heggenschaar uitvoeren.

Leirozen (klimrozen)

De eerste drie groeiseizoenen vergen klim- en leirozen weinig onderhoud. Een klimroos produceert lange scheuten die het volgend seizoen zullen bloeien. Dit zijn takken die je beslist moet zien te behouden. Deze takken moet je uitbuigen en horizontaal aanbinden. De zijtakjes op deze lange scheuten moeten ingekort worden tot ongeveer 2,5 cm. Vooral de vorm in de gaten houden. Dun uit door oude takken laag weg te knippen en zorg zo voor verjongingssnoei zodat deze doorbloeiende klimrozen niet overdreven stakerig worden. Verwijder hier en daar een lange, overdadig bloeiende scheut, zodat de plant steviger wordt.

  

Clematis kan ook nu worden gesnoeid maar, let op, alleen de laatbloeiende soorten. Snoei ze terug tot een centimeter of dertig boven de grond. Ze komen explosief terug. Met de vroegbloeiende soorten moet je wachten tot ná de bloei.

Verveel je je dit weekend dan zijn dit zeker een leuke ‘jobs to do’.

 

Klimroos en clematis laten zich goed combineren. (Rosa ‘New Dawn en Clematis 'Jackmanii’)

 

 

 

 

 

 

 

Afbeeldingen boven, Rosa gallica en Rosa chinensis: internet

*Gardeners World is elke vrijdagavond om 21:30 uur op BBC 2

VOORGAANDE                                                                               VOLGENDE