10 mei 2009 

10 mei 2009

Driehonderd jaar.

 

We waren er ook ooit een keer. Paleis het Loo in Apeldoorn. Afgelopen koninginnedag nog in het nieuws. In dit paleis bracht prinses Juliana, die op die dag honderd geworden zou zijn, een groot deel van haar jeugd door. Een gelukkige jeugd. Ze was het enige kind van koningin Wilhelmina en prins Hendrik. Ze werd er niet geboren, maar in Den Haag.

Ter gelegenheid van haar 100ste geboortedag zou er voor een keer nogmaals een defilé worden gehouden, dé manier waarop zij altijd haar verjaardag vierde, waarbij diverse verenigingen hun plaatselijke volkslied ten gehore zouden brengen en hun lokale kruidkoek aan het koningshuis zouden aanbieden. Een mislukte aanslag op het koninklijk huis, waarbij doden en gewonden vielen, maakte aan deze koninginnedagactiviteiten abrupt een einde.

 

Het is alweer heel wat jaartjes geleden, maar we waren er ook ooit een keer. Het tijdstip van de dag was destijds een beetje ongunstig gekozen, halverwege de middag. Aan de late kant, dus we hadden eigenlijk te weinig tijd om alles, zowel het paleis als de tuinen te bezichtigen en daarom splitsten we ons op. Lily en Laurie liepen door koninklijke eetzalen, bibliotheek, slaapvertrekken en noem maar op terwijl Tess en ik de nauwgezet gereconstrueerde baroktuin ontdekten. De tuinen van dit paleis hebben door de eeuwen heen meerdere metamorfoses ondergaan.

 

Dit paleis was trouwens niet het eerste ‘Het Loo’.Niet ver van het huidige paleis stond begin 15de eeuw een boerenhoeve die door Gerrit van Rijswijk al werd verbouwd tot een versterkte woning. In 1502 werd ene Johan Bentinck eigenaar van Het Loo, zoals dit kasteel genoemd werd. Via verschillende geslachten kwam het in 1684 in handen van prins Willem III. Hij wilde het gaan gebruiken als middelpunt voor zijn jachtpartijen op dit deel van de Veluwe maar vond het eigenlijk te klein. Vlakbij dit oude kasteel liet hij tussen 1686 en 1688 een nieuw stulpje bouwen, het huidige paleis het Loo. Vanaf dat moment wordt het oude middeleeuwse kasteel Het Oude Loo genoemd. In de tijd dat paleis het Loo werd gebouwd was de Fransclassicistische stijl populair. De tuin gaat duidelijk bij het paleis horen. Ze vormen een eenheid. Geometrie en symmetrie zijn uitdrukkelijke uitgangspunten in het ontwerp. Er komen oprijlanen en zichtassen. Het grote voorbeeld waren o.a. de tuinen van Versailles. Bij paleis het Loo was de uit Frankrijk gevluchte fransman Daniël Marot voor een groot deel verantwoordelijk voor het ontwerp. Rond 1700 was de tuin nagenoeg gereed. (afb. 1) Om Lodewijk XIV te overtreffen liet Willem III een fontein aanleggen, de koningsfontein, die met zijn 13,5 meter, hoger spoot dan de fonteinen van Versailles. Het fonteinwater werd vers aangevoerd dit in tegenstelling met de fonteinen van Versailles waarbij het water circuleerde en dat daarom, zacht uitgedrukt, niet altijd even fris rook. Een eeuw later waren de tuinen ver in verval geraakt. Er was veel geplunderd of gestolen. Tijdens Lodewijk Napoleon werd besloten de tuinen onder een dikke laag zand te bedekken en de tuin aan te leggen in de Engelse landschapsstijl, een stijl die toen in de mode raakte.(afb. 2) In de jaren 70 van de vorige eeuw wordt echter besloten de tuin weer in zijn oorspronkelijk staat terug te brengen, een karwei dat, samen met een restauratie van het paleis zelf in juni 1984 wordt afgerond.(afb. 3)

 

Toen Tess en ik langs de koningsfontein, door de koningstuin en onder de berceaus van de koninginnetuin doorliepen beseften we niet dat Willem III, Prins van Oranje, stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland en Overijssel, koning van Engeland, Schotland en Ierland en koning van Frankrijk, en zijn echtgenote Maria Stuart II over deze zelfde paden gewandeld hebben. Genietend van de bloemenpracht, gezellig keuvelend, net zoals wij twee. Maar dan wel zo’n 300 jaar eerder. 

 

     

Foto's: Internet 

VOORGAANDE                                                                               VOLGENDE