8 september 2013

8 september 2013

Doorgehakt.

Als er in mijn tuin iets uitkomt en ik ken of herken het niet meteen, dan laat ik het gewoon staan. De meest gangbare ‘onkruiden’ ken ik inmiddels wel en dus ben ik altijd wel weer benieuwd naar de identiteit van de nieuwkomer. Was het een aantal jaren geleden de breedbladige wespenorchis die plots op meerdere plaatsen tegelijk opdook, dit jaar was het een lieflijk lichtgroen plantje met dubbel geveerde blaadjes. Kort daarvoor hadden al meerdere lichtblauwe bloempjes me verrast. Dit bleek vlas te zijn. Ze stonden ook vlak voor de kippenren en waren dus naar alle waarschijnlijkheid afkomstig uit het kippenvoer. Eruit gescharreld door Lizzy, Kate, Pippa en Harry (spreek uit herrie). ‘Nr. 176, scharrelgraan, Optima +. Rijk aan Omega 3 voor een extra gezond ei. Natuurlijke legmengeling met een brede waaier van granen en zaden voor scharrelpluimvee’ staat er op de zak. Je wilt toch het beste voor ze, niet? Vandaar dit rijke, tevens duurste, mengsel.

Het plantje begon klein. Voor de kippenren, net buiten het bereik van de altijd hongerige snaveltjes. Aanvankelijk dacht ik dat het het ‘hemdenknoopje’ (Tanacetum parthenium plenum) was, maar omdat het bladrozet ontbrak kon het dat niet zijn. Een Grevillia misschien? Een foto uit een van mijn kamerplantenboeken deed me er meteen aan denken. Maar de oplossing kwam, toen ik een foto bij een artikeltje op internet zag, waarin gewaarschuwd werd voor een heel gevaarlijk hooikoortsplantje. Het leek als twee druppels water op ‘mijn plantje’. Dat was hem! De Ambrosia artemiciifolia ofwel de alsemambrosia of hooikoorts-ambrosia. Artemiciifolia betekent met blad als van de artemisia, bijvoet, een veel voorkomende inheemse plant. Hij lijkt er inderdaad op maar de ambrosia is veel frisser van kleur. Hij is niet inheems. De alsemambrosia is sinds 1875 in ons land. Waarschijnlijk is hij met geïmporteerd hooi uit Noord-Amerika meegekomen. Doordat het bij ons eigenlijk te koud is, of misschien moet ik zeggen was, heeft hij zich nog niet echt goed kunnen vestigen. In de Geïllustreerde Flora van Jac. P. Thijsse, uitgave 1960, staat hij vermeld als zeldzame plant. Maar dat zou met de opwarming van de laatste jaren best wel eens kunnen veranderen. Zeker als je je bedenkt dat het zaad 40 jaar kiemkrachtig blijft. Het probleem wordt nog eens vergroot door het feit dat het zaad van de Ambrosia gemengd wordt door allerhande vogelvoeders. Via zaadmengsels (kippenvoer en vogelvoer) heeft hij zich zo de laatste tien jaar bij ons weten te vestigen. Zo komt hij dus ook in mijn tuin, via de ‘brede waaier van granen en zaden’. Ze komen het meest voor in particuliere tuinen.

Nu ik de identiteit van mijn gast ken was de eerste reactie natuurlijk: weg ermee! Dat vond ik eigenlijk toch wat te rigoureus. Het is zeker geen schatje. Mijn ambrosia bloeit nog niet. De nu nog kleine aartjes zullen uitgroeien tot ‘lange’ aren. De vrouwelijke bloempjes zitten onder, de mannelijke met de stuifmeelkorrels, de pollen, bovenaan in de aar. Het aantal pollen dat wordt geproduceerd en verspreid door één enkele plant kan oplopen tot een miljard.

Een paar feiten:
- Ambrosia is het Griekse woord voor voedsel voor goden
- De plant scheidt een stof af die de groei van andere planten belemmert
- De plant brengt een hevige hooikoortsreactie teweeg. Bij zes tot tien pollen per kubieke meter kunnen er al allergische reacties optreden. Bij gras is dit pas bij vijftig pollen.
- Het is een korte-dag-plant. Hij begint pas te bloeien als de daglengte korter dan veertien uur is.
- Hij bloeit daarom pas vanaf begin september tot eind oktober waardoor het hooikoortsseizoen met ruim twee maanden wordt verlengd.
- Aanraking van de plant geeft ook allergische reacties. Verwijdering dient met handschoenen te gebeuren en het afval mag niet op composthoop worden gegooid.
- In Duitsland mogen geen zaadmengsels meer verkocht worden waarin ambrosiazaad zit.
- In Oostenrijk, Zwitserland en Hongarije is het zelfs verboden deze plant in de tuin te houden.
- De Nederlandse overheid neemt nog steeds een afwachtende houding aan.

Afgelopen week verscheen er een app. voor je IPhone of smartPhone die je helpt met het identificeren van deze ambrosia. Natuurlijk heb ik deze ‘Ambrosia Alert’ meteen op mijn telefoon gezet. Het is er echt een, dat lieflijke plantje voor mijn kippenren. Toch vind ik het moeilijk om een beslissing te nemen. Al maanden vraag ik me af wat het is en wacht ik tot hij eindelijk gaat bloeien. Uit nieuwsgierigheid wil ik eigenlijk zien wat het eindresultaat is maar uit medeleven voor al diegenen die jaar in jaar uit sowieso al maanden geplaagd worden door alle mogelijke pollen is er natuurlijk maar een oplossing.


Ik heb de knoop doorgehakt.

     

 

VOORGAANDE                                                                               VOLGENDE