Er zijn al weer heel wat ‘slachtoffers’ gevallen. Vele preventief. Na ruim tien jaar duikt vogelgriep weer op. Codenaam H5N1. De letters en cijfers geven bepaalde eiwitten aan*. In 2003 ontdekte een aantal kippenboeren in Barneveld opmerkelijk veel dode kippen in hun stallen. Na onderzoek
bleek het om deze zeer gevaarlijke en zeer besmettelijke variant van vogelgriep te gaan. Als een lopend vuurtje verspreidde het virus zich. Er werd meteen actie ondernomen. Bij besmette bedrijven en bedrijven binnen een straal van 10 km werden alle dieren geruimd. Ook de kippen van particulieren ontsnapten niet aan de dans. Eindbalans: bij 1300 bedrijven werden zo’n 30 miljoen kippen vergast, financiële schade 300 miljoen euro. Hoe groot de uiteindelijke schade dit keer zal zijn blijft afwachten.Vogelgriep wordt veroorzaakt door een virus, en niet door een bacterie. Virussen en bacterie hebben niets gemeen, buiten het feit dat je er ziek van kunt worden. Misschien interessant om het verschil tussen die twee eens uit te leggen.
Een bacterie is een levend wezen, een eencellige levensvorm. Hij heeft een stofwisseling. Hij eet, drinkt en plant zich voort. Je vindt hem overal, ook in jezelf. De meeste bacteriën zijn nuttig. De schadelijke bacteriën kun je bestrijden met antibiotica.
Een virus is veel en veel kleiner. Het is geen levensvorm; het eet en drinkt niet. Het is een eiwitomhulsel met een stukje DNA erin. Ze voeden zich met het DNA van andere levensvormen, plant, dier of mens. Sommige virussen veroorzaken een ziekte bij de ‘gastheer’. Een virusziekte is niet te bestrijden met antibiotica. Je lichaam zal het zonder hulp moeten oplossen. Een nuttig virus is nog nooit aangetroffen.
Een bacterie vermeerdert zich door zichzelf in tweeën te delen. Een virus daarentegen injecteert zijn DNA in een gastheercel en deze zorgt ervoor dat er nieuwe virussen ontstaan.
Virussen hebben vaak heel fraaie vormen, artistiek zelfs. Mijn biologieleraar op de middelbare school vergeleek het met Lego. Je kunt er allerhande fraaie vormen van maken, alles uit elkaar halen en weer opnieuw in elkaar zetten. Misschien net even iets anders, of combineren met ‘steentjes’ uit een andere legodoos, een gemuteerd ‘virus’
Het vogelgriepvirus is zeer besmettelijk bij vogels. Het gevaar voor de mens is tot nu toe alleen maar bij intensief contact met zieke vogels. Door de jaren heen zijn er wereldwijd zo’n 600 mensen besmet geraakt waarvan de helft het niet heeft overleefd. (bij de uitbraak in 2003 overleden in Nederland 19 mensen hieraan, waaronder een dierenarts die bij de ruiming betrokken was.)
Iedereen heeft wel eens gehoord van de Spaanse griep. In 1918/1919 sloeg dit virus genadeloos om zich heen. Iedereen kende wel iemand in zijn directe omgeving die hieraan overleden is. Ook de tweelingbroer van mijn schoonvader en twee van zijn zusjes overleden hieraan. Bij deze Spaanse griep speelde een vogelgriepvirus een rol. Enkele stukjes DNA-materiaal van een vogelgriepvirus wisten zich in te bouwen in een ‘gewoon’ griepvirus dat al jaren rondwaarde. Daarna begon de rampzalige opmars die wereldwijd zo’n vijftig miljoen mensen het leven kostte.
Wat is nu het verschil van dit vogelgriepvirus met een ‘gewoon’ griepje? De gewone griep is van het type H3N2, soms van H1N1. Aan dit virus is de mens ‘gewend’. Hij heeft een bepaalde weerstand hiertegen opgebouwd. Het vogelgriepvirus daarentegen wordt niet direct door het menselijk immuunsysteem herkend, waardoor het vaak dagen zijn gang kan gaan, zich ongelimiteerd kan vermenigvuldigen. Pas als het immuunsysteem het uiteindelijk in de gaten krijgt en actie gaat ondernemen is de besmette persoon vaak al doodziek, en dan letterlijk. Het grote gevaar schuilt in het feit dat virussen continu muteren. Als het vogelgriepvirus muteert met een gewoon griepvirus en hierdoor net zo besmettelijk wordt als dat gewone griepvirus dan zijn de gevolgen niet te overzien.
Bij mijn kippetjes zie ik niets vreemds gelukkig. Symptomen zoals onderhuidse bloedingen in poten, lellen en kam, luchtwegproblemen, overvloedige traanvorming, sloomheid en ga zo maar door, niets van dat alles. De kans is natuurlijk ook maar heel klein. Een frisse wind waait door de ren. Ze hebben hun veren wat ‘opgezet’ en met zo’n dikke jas voelen ze zich prima. Ze lopen niks vermoedend rond. Ze scharrelen wat, ze kakelen wat. Harry kraait en ook hij is zich niet bewust van het grote gevaar dat de pluimveewereld op dit moment weer bedreigd. En dat is maar goed ook.
* H5N1 is een variant van het vogelpestvirus dat gevaarlijk is voor mensen. "H5" verwijst naar het type hemagglutinine in de eiwitmantel en "N1" naar het type neuraminidase. Het betreft in beide gevallen antigenen die een rol spelen bij respectievelijk de binding aan de celmembraan en het loskomen van nieuw geproduceerde virussen uit een geïnfecteerde cel. (Wikipedia)
Enkele willekeurige bacteriën….
