24 januari 2010

Ontploffingsgevaar

 

Met zijn allen op een bol, of eigenlijk op een stofje in het oneindige, onvoorstelbaar grote heelal. We kunnen er niet vanaf. Het is wel eens gelukt om naar het dichtstbijzijnde buurstofje te vliegen en hierop wat rond te lopen en te springen maar dat is dan ook alles. Langer verblijf daar is niet mogelijk. Ook een bezoek aan een van de triljarden andere stofjes op eindeloos verre afstanden blijft toekomstmuziek, die we nooit zullen horen.

 

Met zijn allen op een bol. Er komt niets bij en er gaat niets af. Om de aarde heen zit een dun laagje met een uitgebalanceerd mengsel van gassen die voor ons van levensbelang zijn, de dampkring. Als de aarde een geverfde voetbal zou zijn dan was deze dampkring net zo dik als dat verflaagje om deze bal. Flinterdun. Als je omhoog kijkt heb je dit idee niet. En op het korstje van deze bol, in dit ultradunne luchtlaagje leven wij er met zijn allen, een kleine zeven miljard, lustig op los. We produceren, consumeren, reizen, vervuilen en veroorzaken bergen afval. Olietankers breken met bepaalde regelmaat en veroorzaken dood en verderf in de oceanen en langs de kusten. Luchtvervuiling in grote steden maakt het leven daar vaak bijna onmogelijk. Met het scheiden en opnieuw verwerken van ons afval lijkt het de goede kant op te gaan maar als de afvalheffing ook maar een beetje stijgt weet menigeen nog wel een ‘plekje’ waar je je ‘overtollige spulletjes’ goedkoper kwijt kunt. 

 

Met zijn allen stoken we in een paar honderd jaar alle fossiele brandstoffen op die in de honderden miljoenen jaren ervoor werden gevormd en zorgen zo voor heel veel CO2. Zoveel, dat de planten, die hier trouwens gek op zijn, het niet meer weg gewerkt krijgen. Kooldioxide, het bekendste ‘broeikasgas’ werkt als een deken en warmt de aarde langzaam op. En hoeveel milieuconferenties er al zijn geweest en nog zullen komen, het is nog niet gelukt en het zal naar mijn mening ook nooit lukken om de stijging van deze uitstoot te stoppen, laat staan terug te brengen. Er zijn teveel belanghebbenden met teveel verschillende belangen. Ondertussen warmt de aarde langzaam verder op en beginnen de poolkappen te smelten.

 

Kooldioxide, CO2, is bij iedereen wel bekend maar een ander, minder bekend broeikasgas is methaan, in de volksmond moerasgas genoemd. Methaan warmt de aarde ruim twintig keer sterker op dan CO2, maar gelukkig is de concentratie 200 keer zo laag. Maar methaan is qua volume sinds 1850 veel sneller gestegen dan CO2. Het is daarom vreemd dat er zoveel gedaan wordt om de concentratie CO2 te verminderen terwijl je van het methaanprobleem nauwelijks iets hoort. Het wordt voor een groot deel geproduceerd door de veestapel. Bij de vertering in de magen van een koe wordt dit moerasgas gevormd en via boeren en scheten de lucht in geschoten. Per koe is dit tussen de 100 en 200 liter per dag. Hoewel het aantal koeien in Nederland sterk gedaald is zijn het er altijd nog zo’n anderhalf miljoen, dus reken maar uit….

 

Er ligt echter nog een ander, groter gevaar op de loer. Door de opwarming van de aarde, die al in gang gezet is, begint de permafrost, gebied dat altijd bevroren is, te ontdooien. Plantenresten die al eeuwen bevroren zijn ontdooien en beginnen te rotten. Bij een ‘normale’ vertering speelt zuurstof een belangrijke rol, maar omdat dit proces in een natte omgeving plaats vindt hebben we hier te maken met een anaërobe vertering, een vertering zonder zuurstof. En hierbij komt, je raadt het al, methaan vrij. Ook methaan dat al eeuwenlang ‘gevangen’ zat in de permafrost komt vrij. Met als gevolg dat de opwarming nog sneller zal gaan. Hoe meer broeikasgassen we de lucht injagen en het smelten van de permafrost versnellen hoe sneller het broeikaseffect versterkt zal worden. Als dit eenmaal goed begint zal het zichzelf in stand houden en zelfs versterken.

 

Van deze methaanbom, zoals hij wel genoemd wordt, hoor je maar weinig. De meningen over de gevolgen zijn, hoe kan het ook anders, weer zeer verdeeld. Volgens sommige wetenschappers zal de begroeiing, die op deze voormalige permafrost gaat groeien weer voldoende CO2 opnemen uit de lucht waardoor het broeikaseffect juist weer zal afnemen, terwijl anderen een enorme temperatuurstijging voorspellen met een bijbehorend ongekend rampenscenario.

 

Wie van de twee uiteindelijk gelijk zal krijgen weet ik natuurlijk niet. We kunnen aan dit specifieke probleem zelf maar weinig doen. Er is maar een ding: ga bewust om met alles om je heen en besef dat we maar een onderdeeltje zijn in een enorm en complex ecosysteem met een wankel evenwicht. En dan maar hopen dat deze methaanbom nooit zal ontploffen.

 

VOORGAANDE                                                                               VOLGENDE