19 februari 2017

19 februari 2017

De Japanse Honingboom

Ik was er al vroeg, afgelopen woensdag, in hartje Heerlen, voor een gigantische actie. Twee van de ‘kandidaten’, twee bomen, lagen al klaar langs de kant van de weg. Een gigantische kraan, een van de grootste in Europa, was reeds opgezet maar had aanvankelijk nog wat problemen met de ballast. Rond tien uur was de eerste ‘lift-off’. In drie minuten tijd zweefde de eerste honingboom over het hoge dak van het appartementencomplex. Dit was nummer één van vijf bomen die op deze spectaculaire wijze op het Maanplein, het binnenplein van het Maankwartier, geplaatst en geplant werden. Deze bomen staan niet in de volle grond maar op het dak van een onderliggende supermarkt en parkeergarage. Een ingenieuze constructie gaat zorgen dat deze bomen het naar hun zin gaan krijgen. Een doordacht kratjessysteem regelt de watervoorziening, daaroverheen ligt een vlies, een laag stenen en speciale grond. De bomen staan als het ware op een heuveltje maar een stalen ondergrondse constructie zorgt ervoor dat ze muurvast staan.

   

De Japanse honingboom, de Sophora japonica*, is de sterkste, de vorstbestendigste in de Sophora-familie. Al zou je verwachten dat hij uit Japan afkomstig is, is dit toch niet zo. China en Korea zijn de thuislanden. Hij werd heel lang geleden in Japan geïmporteerd en in de achtste eeuw werden ze al bij boeddhistische tempels en pagodes geplant. Vanuit Japan kwam materiaal naar het westen. Vandaar dat hij in verschillende talen Japanse Pagodeboom wordt genoemd. In 1747 wordt hij in Europa geïntroduceerd wanneer de Franse missionaris Pierre Nicolas d’Incarville wat materiaal opstuurt naar de Botanische tuin in Parijs. In 1762 werd er ook een exemplaar door d’Incarville naar Kew Gardens gestuurd. Dit is een van Kew's 'Old Lions’, een van de vijf bomen die toen geplant zijn en nog steeds leven. In de loop der jaren is hij helemaal scheef gezakt tot de stam tenslotte helemaal horizontaal lag. Hij wordt nu ondersteund. Zijn vitaliteit is behouden gebleven en hij heeft zijn kroon aan deze stand aangepast. Als je niet naar Kew gaat en toch een fraai exemplaar wilt zien, rij dan eens langs Chateau St. Gerlach in Houthem, bij Valkenburg. Daar staat een exemplaar met een hoogte van vijfenzestig meter en een stamomtrek van ruim vier meter. Dat is zó dik dat je hem met twee man niet kunt omarmen!

De honingboom hoort tot de familie van de vlinderbloemigen. Hij lijkt wat op een robinia. Het is een forse boom met een open, transparante kroon die een hoogte van twintig meter gemakkelijk bereiken kan. Het oudje bij Chateau St. Gerlach laat ik hierbij even buiten beschouwing. De kroon wordt na verloop van tijd waaiervormig. De vertakking begint meestal laag. De takken en twijgen zijn opmerkelijk groen en stinken als je ze breekt. Pas na een jaar of twintig gaan ze bloeien met roomwitte bloemen. De bloemen zijn een nectarparadijs, een oase voor bijen. Je weet niet wat je hoort als je op een warme augustusdag het gezoem van de foeragerende bijen hoort als je door een laan loopt die omzoomd is met honingbomen. Een nadeel is wel de bloesem die uiteindelijk, trouwens ook vaak voortijdig, naar beneden valt en dan een dikke witte deken op de grond vormt. De peulen verschijnen in de herfst. Pluspunt van de honingboom is dat hij weinig last heeft van ziekten en plagen. Minpunt is dat de peulen, de zaden en de schors zeer giftig zijn voor de mens. Maar, dat is de gewone liguster ook.

De bomen die afgelopen week zijn geplant zijn 12 meter hoog en wegen maar liefst zesduizend kilo per stuk. Ze zijn een jaar of veertig oud. Toch leken het maar twijgjes daarboven, zo hoog in de lucht. Op het plein zie je de werkelijke grootte pas. Ze geven hierdoor meteen body aan het plein. Eerlijk gezegd, het heeft wel wat. Ik ben heel benieuwd wat ze in het voorjaar gaan doen, hoe ze uitlopen, hoe ze in blad komen en of ze al gaan bloeien. Prijskaartje van deze hele actie: honderdvijftigduizend euro! Maar, in mijn ogen, elke euro die uitgegeven wordt aan groen is welbesteed!

Het eindresultaat:

 

Afbeeldingen, met uitzondering van foto's Maankwartier: internet. Foto St. Gerlach Wim Brinkerink

*De wetenschappelijke naam is onlangs gewijzigd in Styphnolobium japonicum. Styphnolobium betekent 'ruwe peul', japonicum 'van Japan'.

VOORGAANDE                                                                                            VOLGENDE