18 december 2011

Mort subite

Je denkt dat hij de meeste muisjes wel gevangen heeft en dat is natuurlijk ook wel zo, maar toch had hij er afgelopen week nog een te pakken. Of dit de muis was die ik enkele weken geleden in het schuurtje naast het huis zag wegflitsen? Zestien is Oscar inmiddels. Hij is opgebloeid na de dood van Dobbe, net zoals zijn moeder die aan een tweede jeugd lijkt te zijn begonnen. Dobbe was toch degene die alles bepaalde en regelde en hij kon ze toch wel eens, terecht of onterecht, terechtwijzen. Dode muizen hebben we in geen jaren meer gezien en de laatste paar weken maar liefst twee! Nu muizenkorrels naar alle waarschijnlijkheid midden volgend jaar verboden gaan worden is dit natuurlijk een goede zaak, want ik denk dat er nog steeds geen betere muizenval is dan de kat. 

Muizengif gaat uit de schappen. Het is dan niet meer toegestaan. De enige manier om dan nog van muizen af te komen is ‘mechanisch’. Een val of een kat. Beter is natuurlijk voorkomen. Maak alle gaatjes dicht waardoor een muis naar binnen kan komen. Een opening van 5 mm is al groot genoeg. Als je een pen in het gaatje kunt steken dan kan de muis erdoor. Onder een deur door is voor de muis geen probleem. Zorg er vooral ook voor dat ze niets eetbaars kunnen vinden, ook geen gemorste kruimels, want een muis vindt dit altijd en sms’t zijn vriendjes.

Ik heb muizen altijd leuke diertjes gevonden. Op een rustige middag kon ik in het kippenhok zitten wachten en kijken. Op een gegeven moment, als ze de kust veilig achten, kwamen ze uit allerlei hoekjes en spleetjes en balanceerden over smalle randjes en richeltjes op zoek naar wat lekkers. Voor zover ik me kan herinneren werd er geen gif gebruikt omdat dit gevaarlijk was voor de kippen. Pinky zal er destijds wel heel wat verslonden hebben. Tamme muizen hadden we ook. In een ondiepe vitrinekast met een glasplaat aan de voorkant waren ze goed te observeren als ze door hun ‘gangenstelsel’ omhoog en naar beneden liepen, eindeloos in het piepende molentje renden, zich bezig hielden met de productie en verzorging van hun nageslacht en wat een muis om zich niet te vervelen zoal nog meer doet. Het waren niet alleen witte muizen maar ook beigekleurige, parelgrijze, roodbont gevlekte zoals een koe en zwarte. Verder nog allerhande combinaties hiervan. Terugdenkend schiet me nog iets te binnen. Op de Heksenberg ging ik weer een ‘nieuwe’ kleur halen. Terwijl de betreffende muis in een doosje gedaan werd viel de glasplaat aan de voorkant van het hok, die ondersteund werd door een stokje, naar beneden en werd een andere muis volledig in twee helften gedeeld. Dit voorval herinner ik me na zo’n vijftig jaar nog steeds. Er ontsnapte bij ons natuurlijk wel eens een muisje. Nadat wij verhuisd waren liepen er jaren later nog steeds allerhande ‘kleurmuizen’ rond.

Alleen vallen zijn straks nog toegestaan. Je kunt dan kiezen uit een val die de muis meteen doodt of ‘muisvriendelijke’ vallen waarin je de muis levend vangt. De muis die gewend is in huis te leven, lekker rustig en warm en goed te eten, wordt dan in het bos gezet. Kun je je de stress een beetje voorstellen waaraan die muis dan wordt blootgesteld? Een totaal vreemde omgeving, alleen, zonder soortgenoten, niets te eten, om over de vijanden maar te zwijgen. Uilen, roofvogels, wezels, hermelijnen, vossen en katten, ze liggen allemaal op de loer. Echt muisvriendelijk is dit niet, toch?

Zo lang er ‘probleemmuizen’ zijn er muizenvallen. Op de meest uiteenlopende mogelijke manieren kwamen, en komen nog steeds, de muizen in de ‘muisonvriendelijke’ vallen aan hun eind. Een van de oudste bekende vallen komt uit China en dateert uit de derde eeuw en het bekende plankje werd in 1897 door James Henry Atkinson uitgevonden. Daartussen zit een scala van spitsvondigheid van het menselijke brein. Wat dacht je van verdrinkvallen en wurgvallen. Of een enorme blok die op je valt terwijl je net geniet van een heerlijk stukje kaas. Pletval noemen ze zoiets. De guillotineval, een Frans bedenksel misschien? Een Amerikaanse vinding, hoe kan het ook anders, was de electrocuter, een soort elektrische stoel maar dan zonder stoel. Elektrische vallen kun je nog steeds kopen, maar nu met vier penlite batterijen. Goed voor zo’n 50 muizen. Een lampje geeft aan als de batterijen op raken. Ook bestaan er nog steeds vallen waarin de muis snel en doeltreffend wordt vergast. Kortom, te veel om op te noemen. Veel technieken die de mens toepaste om ter dood veroordeelden terecht te stellen vind je terug in de bestrijding van de muis.

 

.

De vorige muis werd door Oscar helemaal opgepeuzeld. Deze blijft, nadat hij er genoeg mee gespeeld heeft, levenloos achter de keukendeur liggen. De oogjes nog wijd open, pootjes roerloos naast zich. Een gapende wond geeft de oorzaak van zijn onverwachte, plotselinge dood aan.

 

     

1.                                                2.                                                3.

1. Allerhande muizengif uit de oude doos. Wat dacht je van ‘Kattekop’, de kat in een pakje!

2. Val van het type 'multiple-catch live trap'. Afkomstig uit Brazilië.

3. Muisvriendelijke muizenval. De muis hoeft zich niet te vervelen nadat hij gevangen is. Hij kan zich alvast fit trainen in het aangebouwde molentje voor als hij in de natuur wordt uitgezet. Als dat niet muisvriendelijk is!

     

4.                                                 5.                                                6.

4. Automatische val of muizentorenval.
Dit is een val uit begin 1900. De muis loopt onder naar binnen. Doordat hij op het plankje gaat staan gaat het deurtje achter hem automatisch dicht. Hij kan niet meer terug en rest hem niets anders dan omhoog te klimmen waar hij op een plankje gaat staan waardoor hij naar beneden glijdt en in een bak met water valt. (De bak staat voor de foto even ernaast) Tegelijkertijd wordt de voordeur weer open gezet voor de volgende ‘zwemmer’. De reclame uit die tijd zegt ‘dat dit zo door gaat tot er tientallen gevangen en verzopen zijn.’

5. De blokval of pletval
Een van de oudste vallen is de blokval ook wel pletval genoemd. Het lokaasplankje is verbonden via een touwtje met het zetmechanisme, een latje dat het blok omhoog houdt. Als de muis aan het stukje kaas snoept en op het plankje drukt dan trekt het touwtje het latje uit de inkeping en valt het blok naar beneden met alle gevolgen van dien.

6. De wurgval
Dit type valletje vind je nog wel regelmatig op rommelmarkten. Een lus van ijzerdraad wordt ‘op scherp’ gezet door het met een touwtje naar beneden te trekken. De muis zal dit touwtje door moeten knagen om bij zijn maaltje te komen. De spanning valt weg en de lus schiet omhoog. Einde muis.

    

7.                                                 8.                                               9.

7. Knijpvallen, ofwel automatische vallen (Selfsetters, auto-set traps). De werking lijkt me duidelijk. Van links naar rechts: Auto-matic (USA), Victor Easy-Set (USA), McGill Alsteel (USA) en de Franse Piège FOX

8. De Amerikaanse Electrocuter. Om bij het lokaas te komen moet de muis met zijn pootjes op de koperen plaatjes gaan staan waartussen een spanningsverschil bestaat van 130 Volt. Het gevolg lijkt me duidelijk.

9. Een andere elektrische muizenval, een Duits product. Op de draden staat een voor de muis levensgevaarlijke spanning. Als hij probeert het lekkers dat in het midden ligt te bereiken dan wordt ook hij, net als bij de voorgaande vijf vallen, verrast op een ‘mort subite’, en dan niet het bekende Belgische biertje, maar een plotselinge dood.

Speciale dank aan Gerrit Hemelman. De hierboven getoonde vallen maken deel uit van zijn verzameling. Ondanks zijn lugubere collectie van ruim 300 vallen is hij toch een echte dierenvriend. “De martelwerktuigen staan achter glas en worden niet meer ingezet…..”

VOORGAANDE                                                                               VOLGENDE