13 december 2015
Lichtkoningin Lucia
Ik schat dat het een jaar of vijfentwintig geleden is dat ik ze kocht. Twee klimrozen, zachtgeel en zacht geurend. Ik plantte ze in mijn volkstuin, aan het begin van het centrale pad naar de kas, die er toen overigens nog niet stond, aan weerszijden van een rozenboog. Drie rozenbogen hebben ze  inmiddels ‘versleten’. Donderdag plukte ik nog drie roosjes die op het punt stonden open te gaan. Van veel planten vergeet ik de naam maar van deze rozen weet ik hem nog: Lichtköniging Lucia. Zo’n naam kun je ook bijna niet vergeten. Deze roos is gekweekt door W. Kordes Söhne, een bekend Duits familiebedrijf dat zich al 125 jaar bezig houdt met de veredeling van rozen. ‘Lucia’ kwam in 1966 op de markt. Hoewel ze als probleemloze roos te boek staat gaat dat bij mij niet helemaal op, zeker nu aan het einde van het seizoen niet. Niet alleen de bogen werden door roest geveld, de rozen zelf hebben er ook last van. Maar ondanks dat bloeien ze nagenoeg onafgebroken.
 De roos is genoemd naar Lucia van Syracuse. Zij leefde, bij benadering, van 285 tot 302. Ze kan worden ingedeeld, als je dat tenminste zo mag noemen, in de categorie ‘Maagd en Martelares’. Ze was de dochter van een Romeins burger in het Siciliaanse Syracuse. Ze verloor haar vader al op heel jonge leeftijd. Haar moeder leed al vier jaar aan dysenterie toen ze samen, al biddend voor genezing, de nacht doorbrachten bij de tombe van de heilige Agatha. Tegen de ochtend verscheen de heilige Agatha aan Lucia in een visioen en voorspelde dat zij de Glorie van Syracuse zou worden. Haar moeder geneest ter plekke op wonderbaarlijke wijze. Na dit besluit Lucia haar leven te wijden aan Christus. Ze wijst de man af die haar moeder voor haar als echtgenoot had uitgekozen en verdeelt het geld, dat bedoeld was als bruidsschat, onder de armen. De potentiele echtgenoot, ook niet gek natuurlijk, laat het er niet bij zitten en wil haar terug. Hij geeft haar aan bij de magistraat Paschasius. Er volgt een reeks martelingen om haar alsnog ‘over te halen’ maar Lucia blijft bij haar besluit. Staand op een wagen moet een groep ossen haar naar een bordeel trekken maar ondanks hun kracht krijgen ze de wagen geen centimeter van de plaats. De martelingen gaan door. Men giet haar gesmolten lood in de mond, trekt al haar tanden, snijdt haar borsten af. Later probeert men haar levend te verbranden maar ook dat schijnt haar niet te deren. Dan maar met het zwaard maar ook dat valt niet mee. Een zwaardsteek door haar keel wordt haar uiteindelijk fataal.
Wat een verhaal hé. Wat een ongelooflijke wreedheden. Wat een afgewezen minnaar zich toen nog een moeite deed zijn liefde terug te winnen. Grapje natuurlijk. Zo werkt dat tegenwoordig gelukkig niet meer.
 Lucia is een van de zeven primaire heiligen die genoemd worden in de eerste Romeinse Canon (vierde eeuw). De anderen zijn Maria Magdalena, Agatha, Agnes, Anastasia, Cecilia en Catharina. Met uitzondering van Maria Magdalena zijn ze allen op een gruwelijke manier gefolterd en gedood.
Lucia wordt ook vaak afgebeeld met een schaaltje met twee ogen. Het verhaal gaat dat ooit een jongen haar het hof maakte en verklaarde dat zij prachtige ogen had waarnaar hij moest blijven kijken. Ze stak haar eigen ogen uit en gaf ze aan de jongen. "Alsjeblieft. Laat me nu verder met rust". Toch bleef ze na deze actie haar gezichtsvermogen behouden. Deze anecdote is van veel later datum.
 Vandaag is het de naamdag van de heilige Lucia. In Zweden wordt het lichtfeest gevierd, een traditie die al in de middeleeuwen is ontstaan. Het is het begin van de kerstperiode. Vroeger was dit de kortste dag maar door allerhande ‘kalenderwijzigingen’ is deze dag verschoven. Het feest bleef echter bestaan. Vroeg in de morgen wekt de oudste dochter, die in het wit gekleed is en kaarsjes op haar hoofd heeft, het hele gezin. Ze zingt speciale Lucialiedjes. Overal worden kaarsjes aangestoken ter ere van het licht. Ook worden er saffraanbroodjes gegeten. Elk dorp kiest jaarlijks zijn eigen ‘Lucia’. Het Luciafeest wordt eveneens in andere Noorse landen gevierd. In Nederland gaat dit feest alleen in het Limburgse Beek niet ongemerkt voorbij. Daar wordt al tientallen jaren jaarlijks een ‘ Lichtkoningin Lucia’ gekozen. Ook werd er tot enkele jaren geleden een jaarmarkt, de St. Leciemarkt gehouden maar door steeds hoger oplopende verliezen is men hier, na 203 jaar, mee gestopt.
 Een paar dagen geleden geplukt, nu zijn ze open, de rozenknoppen. Rozen in december, dat is toch wel heel apart. En al helemaal omdat het vandaag de naamdag van de heilige Lucia is, Lichtkoningin Lucia, de heilige waar zij naar zijn vernoemd.
Afbeeldingen hierboven: internet.
VOORGAANDE VOLGENDE
|
