12 november  2017

Soms moet het.

Wordt er in Heerlen zonder probleem naar hartenlust gekapt, door de gemeente zelf, zelfs als er nauwelijks aantoonbare redenen zijn, in Eindhoven wordt met een heel ander bijltje gehakt, of moet ik misschien zeggen, juist niet gehakt. Zelfs al richt de boom een schade van vele duizenden euro’s aan, kost het je daar nog de grootste moeite de gemeente te overtuigen, hem gekapt te krijgen. Twee prachtige acacia’s legden onlangs toch het loodje, en terecht.


Acacia, bijzonder geschikt als parkboom, in mijn ogen volledig ongeschikt als laanboom. Een acacia is geen diepwortelaar. Integendeel, hij wortelt heel oppervlakkig. Daarnaast vormt hij veel wortelopslag, scheuten die vanuit de wortels groeien, die vaak op een grote afstand van de boom opkomen. Het is een prachtige boom, zonder meer, maar hoort niet langs de straat. Een heel mooi exemplaar staat bij kasteel Doorwerth.

In 1678 werd de Vrede van Nijmegen getekend, het einde van de Hollandse Oorlog. Afbeelding rechts) Ter herinnering aan deze blijde gebeurtenis liet Anton, Graaf van Aldenburg, na een jachtpartij met internationale gasten, bij zijn kasteel drie acacia’s, een boomsoort die toen nog betrekkelijk ‘nieuw’ was, planten.
In 1603 werd deze boom geïntroduceerd door Jean Robin, boomkweker van de koning van Frankrijk. Linnaeus gaf hem later de naam Robinia, naar zijn ontdekker. Van de drie bomen moesten er rond 1880 twee geveld worden. De derde bleef staan maar granaatvuur in 1944 werd hem bijna fataal. In 1968 werd de boom grondig verzorgd. Hij bestond uit vele losse stamdelen. Een acacia heeft een sterk regenererend vermogen; uit slapende knoppen ontwikkelen zich nieuwe stammen en wortels die door de holle met humus gevulde stam een weg zoeken naar de ondergrond. Zo ontstond een nieuw wortelstelsel. Een acacia kan zich zo eeuwenlang regeneren, eindeloos doorleven. Als er niks geks gebeurt natuurlijk. Met zijn bijna 340 jaren is hij de oudste acacia van Nederland.*

 

Een heel ander verhaal is een duo Eindhovense acacia’s.  Zonder meer prachtige, gezonde bomen, een sieraad in de straat. Ze vormden echter op een gegeven moment de schrik van bewoners van de Firmamentlaan. Een paar jaar geleden werd de riolering in de straat vernieuwd. Zoals zo vaak werd er geen rekening gehouden met de bomen; wortels werden zonder pardon verwijderd. Wat onder het wegdek zat, ging verloren. De bomen reageren hierop door een uitbreiding van hun wortelgestel. Dit is een natuurlijke reactie. Het evenwicht tussen wortels en bl
admassa is verstoord en de bomen zullen hun uiterste best doen om dit te herstellen door de aanmaak van nieuwe wortels. Aan de straatkant werd een damwand geplaatst waardoor de bomen de andere kant uit moesten, richting woningen. Doordat acacia’s heel oppervlakkig wortelen ging dit niet onopgemerkt. Vanonder de stoep, richting tuin, richting woning drukten ze alles omhoog wat ze op hun weg tegen kwamen. ‘Kabels’ onder een stuk kunstgras, een minigolfbaantje,  verraadde hun invasie. Een spelletje golf kon alleen nog maar gespeeld worden met een extra handicap. Granieten tegels van meer dan honderd kilo per stuk, werden omhoog gedrukt. Maar de opmars ging door, nu binnenshuis. In de gang, tussen het kozijn en de muur, verscheen een babyboom. Terugknippen hielp niet. Hij wilde van wijken niet weten. Niet lang daarna kwamen er stukken van het parket in de woonkamer en de hal omhoog. Je struikelde er nog net niet over. Nog steeds lukte het niet om de gemeente te overtuigen van de overlast, van de schade. Trefpunt Groen Eindhoven, een bureau dat hierin gespecialiseerd is, werd erbij gehaald. “De Acacia’s verkeren in een goede conditie en zouden de Firmamentlaan nog jaren kunnen sieren. Echter begint de overlast onaanvaardbare vormen aan te nemen.” was hun uitspraak. Als er nu geen actie ondernomen zou worden, zou de schade alleen nog maar toenemen. “Zo zouden de kozijnen ontwricht kunnen worden en de fundering opgedrukt kunnen worden.” aldus Trefpunt Groen Eindhoven. Er werd geadviseerd de bomen te kappen.

   

Ze zijn weg. Dit keer was het een goede beslissing. Als ik de schade niet met eigen ogen gezien had, had ik dit niet voor mogelijk gehouden. Ze worden waarschijnlijk vervangen door een iepensoort, de Ulmus ‘Homestead’. Dit is een kruising die een goede resistentie heeft tegen de iepziekte. Het lijkt me een prima vervanger.

Ze zijn weg, soms moet het.

 

Foto’s acacia Doorwerth en afbeelding Vrede van Nijmegen: internet
Foto’s schade parketvloer en situatie na de kap: Bernard Slothouber


* Door zijn enorme groeikracht bleek te boom te verzakken. Om hem veilig te houden werd begin vorig jaar de kroon met een derde terug gezaagd. Als hij regelmatig wordt onderhouden kan hij nog honderd jaar, en misschien nog wel langer, mee.

VOORGAANDE                                                                                            VOLGENDE